Es gilt das gesprochene Wort
Frau Präsidentin, Herr Generalsekretär,
De Zweete Weltkrich war dee doutlechste Konflikt an der Geschicht. Mä am Verlaf vun hirem Kampf hunn d'Alliéiert, inklusiv mengem eegene Land, e zweete, nach méi grousse Zweck fonnt. Si wieren de Krich beendegen. A si wieren probéieren, de Krich selwer ze beenden.
Si goufen vun engem Dram vun enger Welt ugedriwwen, an där Konflikt duerch Kooperatioun, Ënnerdréckung duerch Fräiheet an Elend duerch Wuelstand ersat gëtt. Si goufen vun Hoffnung ugedriwwen, net vun Angscht - onerschütterlech an hirem Glawen, datt d'Welt zum Bessere verännert kéint ginn.
Hir Visioun war kloer:
- Eng Welt vum Fridden, an där Krich net nëmme fir hir Generatioun, mä fir all déi, déi no hinnen kommen, verhënnert géif ginn.
- Eng Welt vun der Gerechtegkeet, an där d'Relatiounen tëscht Natiounen net duerch Gewalt, mä duerch Recht gereegelt géifen.
- Eng Welt vun der Fräiheet, an där Leit net Ënnerdréckung erliewen, mä fundamental Rechter ouni Ënnerscheed no Rass, Geschlecht, Sprooch oder Relioun genéissen.
Dës Idealer ginn Hand an Hand: Fridden, Gerechtegkeet, Fräiheet, Wierde, Mënscherechter, Vëlkerrecht.
Réckbléckend - a tatsächlech op den aktuellen Stand vun de Weltaffären - ass et schmerzlech offensichtlech, datt mir dësen Idealen net ëmmer gerecht ginn.
Déi lescht Joren hunn eng onerhéierte Erosioun vun internationale Normen a Verstéiss géint d'humanitäert Vëlkerrecht erlieft. D'international Uerdnung steet um Scheidewee. Ze wéineg verdeedegen se. Ze vill hunn de Vertrauen an se verluer.
Fir Lëtzebuerg representéiert d'UN nach ëmmer dat Héchst vun de Mënschheet hir Ambitiounen. Sou vill wéi d'Vereent Natiounen dës Idealer representéieren, representéieren se eng aner Method, e Paradigmenwiessel an der Manéier, wéi Länner matenee an hire gemeinsame Erfuerderungen ëmgoen. Wierder, net Waffen. Diplomatie, net Krichsféierung. Solidaritéit, net Konfrontatioun.
D'Grënnung vun de Vereenten Natiounen virun achtzeg Joer war net d'Enn vun der Rees zum Fridden. Et war hiren Ufank.
Dës Rees muss all Dag nei gemaach ginn. Lëtzebuerg wäert ëmmer bereet sinn, dës Rees vum Dialog a vun der Kooperatioun, zesumme mat all aneren, déi bereet sinn, fir de Fridden ze schaffen, ze verfollegen.
Well Krich, mat all sengen schrecklechen Resultater, ass näischt anescht wéi den endgültegen Ausdrock vun där radikaler Onwëlle zum Kompromiss um Urspronk vun alle mënschleche Konflikter, där haartnäckeger Refus, och nëmme der anerer Säit ze lauschteren.
Et ass dëse kompromisslose Geescht, deen Kriecher start, Spaltungen schaaft a Fortschrëtt behindert a eis all méi schlecht da steet.
D'Vereent Natiounen representéieren awer de géigesäitege Geescht. Si stinn fir d'onermüdlecht Strewe no Kompromiss, fir déi formidabel Kraaft vun der Verséinung.
Awer d'Vereent Natiounen als Institutioun kënnen keng Wonner wierken. Hiren Erfolleg hänkt vun eis all of. Si wäert funktionéieren, hir Idealer kënnen erreecht ginn, wann mir dëse Geescht an all eise Entscheedungen iwwerhuelen.
- Wann mir fir e komplett, gerecht a dauerhaft Fridden an der Ukrain schaffen, deen hir Souveränitéit, Selbstbestëmmung a territorial Integritéit respektéiert.
- Wann mir fir e sofortege Waffenstillstand a voll humanitären Zougang zu Gaza schaffen, souwéi fir d'Fräilassung vun alle Geiselen. Wann mir fir d'Ëmsetzung vun der Zwei-Staaten-Léisung schaffen, mat dem Staat Israel an dem Staat Palästina, déi Säit un Säit a Fridden a Sécherheet liewen. Fir dëst Zil oprecht ze halen, huet Lëtzebuerg dës Woch den Staat Palästina formell uerkannt.
- Wann mir schaffen, fir gläich Rechter ze garantéieren, all Kanner ze erzéien, Honger a Krankheet auszeruewen a eis kulturellt Erfueg ze schützen.
- A wann mir fir eng Vereent Natiounen schaffen, déi hirem Zweck entsprécht, mat enger méi effektiver a representativer Regierungsféierung a mat de néidegen Ressourcen, fir eis weiderhin a Richtung vun eise Idealer ze drécken.
Lëtzebuerg wäert e verlässleche Partner an all dëse Beméiungen sinn. Well mir de Wäert vun enger stabiler, multilateraler Weltuerdnung kennen. Mir woussten et virun 80 Joer, wéi mir d'Charta ënnerschriwwen hunn. A mir wëssen et haut, als ee vun de gréisste Pro-Kapp-Geber fir offiziell Entwécklungshëllef, déi konsequent 1% vun eisem Bruttonationaleinkommen bäidroe. Just dës Woch hunn mir véier nei strategesch Partnerschaftsrahmewierker mat wichtegen UN-Agenturen ënnerschriwwen.
Well déi traureg Léier vun der Geschicht ass, datt um Enn, wann de Krich endegt an de Stëbs sech op zerstéierte Stied a onnéideg Kierfechter leet, dëse kompromisslose Geescht nach ëmmer weichen muss.
A mir mussen nach ëmmer zesummeliewen. Mir mussen nach ëmmer matenee schwätzen a schaffen. Mir deelen nach ëmmer e gemeinsame Planéit an eng gemeinsame Mënschheet.
Dës Erkenntnis läit um Urspronk vun dëser grousser Institutioun. Denen, déi de Krich verluer hunn, d'Méiglechkeet vun engem Neuanfang ze ginn, war eng vun de weitsiichtegsten, och wann déi am wéinsten intuitiv, Entscheedungen vum zwanzegsten Joerhonnert.
Dofir ruffen ech all Länner op, d'Versprieche ze éieren, dat der Mënschheet zu San Francisco ginn gouf: datt d'Mënschheet zesummen schaffen géif, fir de Krich opzeginn, a Fridden ze sichen, andeems se en neien Ansatz verfollegt, andeems se engem anere Geescht follegt, dem Geescht vun de Vereenten Natiounen.
Ee, deen den Dialog un éischter Plaz setzt a all Effort mécht, fir Differenzen op friddlechem Wee, duerch géigesäiteg akzeptabel Kompromisser, ze beleeën.
Loosst et eis maachen, fir déi ze éieren, déi hei an op der ganzer Welt am Interessi vun der ganzer Mënschheet schaffen - fir Ernärungssécherheet, fir Flüchtlingsschutz, fir global Gesondheet, fir d'Ëmwelt.
Loosst et eis maachen, fir déi Generatiounen virun eis ze éieren, déi dës Institutioun opgebaut hunn - eis d'Méiglechkeet gebend, hir Vermächtnis vun der Hoffnung a Realitéit ze verwandelen.
A virun allem, loosst et eis maachen, fir déi Generatiounen ze éieren, déi nach kommen - déi all Recht hunn ze erwaarden, an enger Welt vum Fridden, vun der Fräiheet a vum Wuelstand opzewuessen.
Loosst eis dëse Geescht haut an Erënnerung ruffen. A loosst eis en all Dag an Erënnerung halen. All Dag ass eng nei Méiglechkeet, eis Wierder mat Aktiounen ze ënnerstëtzen. Well schlussendlech wäert d'Geschicht eis no deem beurteelen, wat mir maachen.
D'Vereent Natiounen kënnen weiderhin op Lëtzebuerg zielen. A Wuert an a Dot.
Villmols Merci.